İnşaatta Emniyet Kemeri; Seçimi ve Kullanımı

İnşaatta Emniyet Kemeri; Seçimi ve Kullanımı

Yazar;Halil Kale, halil_kale@hotmail.com

Yüksekten düşme inşaat işyerlerinde en önemli tehlikelerden biridir. Yüksekte çalışırken alınacak birincil önlem uygun çalışma platformu ve uygun korkuluklar inşa etmektir. Güvenlik ağları ve güvenlik kemerleri uygun platform yapılamadığında başvurulacak son çaredir.

Uygun emniyet kemeri ve ankraj sistemi seçimi

• Güvenlik ağı seçeneklerini düşünme; İnşaatlarda uygun çalışma platformları oluşturulamıyorsa alınacak ikincil derecede önlem güvenlik ağı tesis edilmesidir, işveren işyerinde güvenlik ağı tesis etmenin mümkün olup olmadığını araştırmalı ve mümkün değilse emniyet kemeri vermeyi düşünmelidir.
• Planlama; Emniyet kemeri seçimi aşamasında aşağıdaki soruların cevapları aranmalıdır;
  • Çalışanları yaptığı hareketler
  • Çalışanların hareket serbestisi
  • Çalışma alanı şartları
  • Ankraj sistemi ve uygun ankraj noktalarının bulunup bulunmadığı
  • Çevresel faktörler
• Seçim; Ekipman seçimi sırasında işveren nerelerde emniyet kemerine ihtiyaç duyduğunu aşağıdaki hususları dikkate alarak değerlendirmelidir;
  • Sıcak malzemelerin veya sıcaklık kaynaklarının bulunup bulunmadığı
  • Kimyasal ve elektriksel tehlikeler
  • Keskin, aşındırıcı, hareketli, koruyucusuz ekipmanlar
  • Tahmini kullanıcı yolu ve bu yoldaki tehlikeler
  • Çalışmaya en uygun ankraj sistemi; Ankraj sistemi seçilirken durdurma veya yavaşlatma tertibatlarının seçimi , kullanıcının ağırlığı, hareket yolu değişkenlerine dikkat edilmelidir.
• İyi bir emniyet kemeri;
  • Güvenli
  • Kullanımı rahat,
  • Hareket kabiliyeti yüksek
  • Düşme esnasında maksimum koruma sağlayacak şekilde olmalıdır.

Emniyet kemeri kullanımı

• Üretici tavsiyeleri; emniyet kemeri kullanmadan önce üreticinin verdiği bilgiler ve uyarılar çalışanlara anlatılmalı yanlış kullanım ve kapasite hakkında bilgi verilmelidir.
• Eğitim; Kişisel koruyucu donanım ile ilgili eğitim şu hususları içermelidir;
  • Ekipmanın nasıl kullanılacağı
  • Maksimum kapasitesinin nasıl hesaplanacağı
  • Giyme, çıkarma ve saklamanın doğru metodu
  • Ekipman bağlantı noktalarını doğru kullanma
  • Çalışanın kemer takılıyken düştükten sonra neler yapması gerektiği
  • Acil kurtarma planı
  • Eğitimlere katılanların bilgileri ve hangi ekipmanları kullandıkları
• Emniyet kemeri takılırken kanca noktası belin üst kısmında olmalıdır.
• Kemer çalışanın beli etrafına uygun şekilde takılmalıdır.
• Kemer kullanıldıktan sonra temiz hava alabileceği nem ve sıcaklıktan uzak bir yerde saklanmalıdır.
• Kontrol ve bakım;
  • Emniyet kemeri sisteminin doğru çalıştığına emin olmak için kemerler aralıklarla deformasyona, kemer yırtıklarına, çalışanların yanlış kullanımlarına karşı kontrol edilmelidir. Ankraj sistemleri de deformasyona karşı kontrol edilmelidir.
  • Kontrolde özellikle şunlara bakılmalıdır;
    • İşaret eksikliği
    • Sistemdeki eksik elemanlar
    • Ekipmanlardaki aşınmalar, yırtıklar, delinmeler
    • İp veya kemerdeki aşınmalar
  • Ekipmanlarda yapılan kontroller ekipmanın zarar gördüğünü ortaya çıkarırsa ya ekipman kullanım dışı bırakılmalı veya tamiri yapılması için servise gönderilmelidir.
  • Sistemin güvenirliğini artırmak için ekipman 12 ayı geçmemek üzere yetkin bir kişi tarafından kontrol edilmelidir. 6 ay kullanım dışı kalmış ekipman da kullanılmaya başlanmadan önce kontrol edilmelidir.
  • Ankraj Noktası; uygun ankraj noktasını seçmek önemlidir seçilecek nokta kişiyi düşmeden kurtaracak veya düşünce yerinden kopmayacak kadar sağlam olmalıdır. Beton veya çelik kolon veya kirişler ankraj noktası olarak kullanılabilir. Ankraj noktası çalışma alanına sallanmayı engellemesi için mümkün olduğunca dik inmelidir.
  • Ankraj noktasından çıkan yaşam hatları keskin kenarlara temas etmemelidir, temas etmesi durumunda aşınma meydana gelebilir. Eğer kaçınılmazsa uygun kaplama ile yaşam hattı kaplanmalıdır.
  • Her emniyet kemeri sadece bir kişinin kullanımına özgülenmiş olmalıdır.

Kaynaklar;

• Guides notes on classification and use of safety belts and their anchorage systems, Occupational Safety & Health Council, January-2005
• En 353-1 Personal Protective Equipment against falls from height; guided type all arresters, 2002
• En 361-2002 Personal Protective Equipment against falls from height; full body harnesses