Klorla Çalışmalarda Güvenlik
Yazar;Halil Kale, halil_kale@hotmail.com
KLOR KULLANIM ALANLARI;
- Su temizleme
- Kanalizasyon temizliği
- PVC plastik üretimi
- Kimyasal karışımlar
- Metal Yoğunlaştırma işleri
KLOR ÖZELLİKLERİ
- Sıvılaştırılabilir basınçlı gazdır.
- Varillerde, tankerlerle satılmaktadır.
- 1000 ppm konstantrasyonda yeşil/sarı bir gazdır.
- Sıvı halde turuncudur.
- 0,02-0,3 oranında havada bulunduğunda ağır bir koku yayar.
- Oksitleyici bir gazdır
- Akut ve kronik etkileri olan çok zehirleyici bir gazdır.
- Aşındırıcıdır.
Klor Kimyasal Özellikleri
- Sıvıdan gaza kaynama noktası -340 C
- Donma Noktası -1010 C
- Havadan daha ağır 2,5/1 oranında
- 1 Hacim sıvı 460 hacim gaza eşittir.
- 200 C’de tank basıncı 85psig’dır.
- Suda yavaş çözünür.
- Tutuşturucudur yanmayı hızlandırır
- Kimyasal olarak reaktiftir
- Metallere etki etmesi için suyla karıştırılarak asit oluşturulur.
- Organik, sıkıştırılabilir ve azot bazlı maddelerle bazen çok tehlikeli reaksiyonlara girer.
- Hidrokarbondan, temizlik solventlerinden ve tinerden, yağdan ve gresten uzak tutulmalıdır.
- Kuru klor aşındırıcı değildir, ıslak klor aşındırıcıdır.
- Hidroklorik asitle klorun birleşimi birçok metali aşındırır.
- Klor gazının vücuda, göze teması tahriş edici sonuçlar doğurur.
İLK YARDIM
Soluma
- 30 ppm’de; nefes alamada zorluk, göğüs ağrısı, kusma
- 40-60 ppm’de; Akciğerde şiddetli aşınma ve su toplanması
- 50 ppm altı uzun maruziyette; bilinç kaybı ve ölüm
- 100 ppm ölümcül dozdur.
- 30 dakika maruziyet için ölümcül doz 300-400 ppm’dir.
- Soluma Önlemleri
- Klora maruz kalan kişi açık havaya çıkarılmalıdır
- Nefes alma durmuşsa suni nefes desteği sağlanmalıdır.
- Kalp atışı yoksa kalp masajı yapılmalıdır.
- Acil yardım çağırılmalıdır.
Vücuda Temas
- Klor gazı temasıKlor gazı asit gibi deriyi tahriş eder
- Maruz kalan bölge 20 dakika boyunca su ile yıkanmalıdır
- Doktor önerisi olmadan merhem sürülmemelidir.
- Sıvı Klor Teması
- Sıvı klor vücuda temas ettiğinde gaz formuna geçer ve gazın yaptığı etkiyi gösterir
- Maruz kalan bölge 20 dakika boyunca su ile yıkanmalıdır
Göze Temas
- Göze klor teması körlüğe neden olabilir.
- 20 dakika boyunca göz açık şekilde suya tutulmalıdır.
- Göz suya tutulma işlemi bitmeden maruz kalan kişiye başka işlem yapılmamalıdır.
DEPOLAMA
Depolama tankları uygun işaretli sızdırmaz olmalı kolayca ulaşılabilecek şekilde yerleştirilmelidir. İdeal sıcak 10-270 C arasıdır, sıcaklık kaynaklarında uzak olmalıdır. Uygun havalandırma sistemi olmalı ve detektör bulunmalıdır. Konteynırlar devrilemeyecek şekilde olmalıdır.
TÜPLÜ DEPOLAMA
Tüp Valfleri
- Metal temas mühürleri
- Sızıntı önleyici dış kap dikkat edilmelidir.
- Valf açma prosedürü
- Valfin kapalı olduğundan emin ol
- Valf dış kabını çıkar ve valfin temiz ve kuru olduğundan emin ol
- Valfi uygun şekilde bağla
- Bağlantıları sağlamlaştır
- Valfi kısa süre aç ve kapat ve sızıntı olup olmadığını sıvı amonyak bileşikleri ile kontrol et
- Valf Kapatma Prosedürü
- Tüpün boş olduğundan emin olduktan sonra tüp valfini kapat
- Hatta klor olmadığından emin ol ve üst vanayı kapat
- Bağlantıları çıkar ve amonyak bileşikleri ile sızıntı kontrolü yap
- Tüpü çıkar
- Tüp valf başlığını tak
Tüp Özellikleri ve Dizaynı
- ¼ inç çelik kaplama
- Valf koruyuculu
- Sıvı ve gazı homojen dağıtabilen
- Yüksek basınç korumalı valfi olan
Tüpleri Taşıma
- Normal Taşıma
- Dik olarak taşınmalı
- Valf kapağı kapalı depolanmalı
- Kullanırken ve depolarken tüpün düşmesi engellenmeli
- Acil durumda tüp taşıma
- Tüpü izole et
- Sızıntıyı durdur
- Durdurulamıyorsa sızıntıyı uygun yere aktar
TANK İLE DEPOLAMA
- 3/8 inç çelik kaplı 650 kg ağırlığında tank olmalı
- Tank kapasitesi 907 kg olmalı
- Valf koruyucusu olmalı
- Ortadan sıvı şekilde tepeden ise gaz şekilde tahliyeye izin verecek valf bulunmalı
- 6 adet aşırı basınç valfi bulunmalı (her tarafta 3 adet)
- Tank taşıma
- Normal taşımada, tank yatay taşınmalı ve yuvarlanmaya karşı önlem alınmalıdır, valflerin dış kapakları kapalı olmalı üst valf gaz için orta valf sıvı için olmalıdır.
- Acil durum taşımalarında, kaynağında sızıntı durdurulmalı, durdurulamıyorsa uygun şekilde toplanmalıdır.
KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMANLAR
Tüpleri değiştirme işi
- Koruyucu gözlükler
- Çalışanı pislik ve darbeden koruyacak eldiven
- Kolay ulaşılabilir aşındırıcı sıvılar için respiratör
- Çelik burunlu ayakkabı
Küçük sızıntılarda
- Tam yüz maskesi ve tam korumalı kimyasal kıyafet
Büyük Sızıntılarda
- Kendinden oksijenli yüz maskesi ve tam korumalı kimyasal kıyafeti
SIZINTILARA KARŞI MÜCADELE ADIMLARI
- Aksiyon planı oluştur ve uygulama yap
- Etkilenen ve etkilenmesi muhtemel alanların güvenliğini sağla
- Atacağın adımlardan insanları haberdar et
- Sızıntının büyüklüğünü değerlendir
- Sızıntı ile baş edebilme kapasiteni değerlendir(Çalışan, ekipman, eğitim)
- Mücadele et
- Yardım çağır
Valf veya Küçük Sistem Sızıntıları
- Sızıntıyı kaynağında durdur(gerideki vana)
- Eğer vana kapanmıyorsa vana koruyucusunu tak
- Tankı veya tüpü işaretleyerek malzeme temin eden yere bildir.
- Sızıntı durdurulamıyorsa sızan kimyasalı topla
Tank veya Büyük Sistem Sızıntıları
- Acil durum planını harekete geçir
- Acil yardım birimlerini çağır
- Alanı çalışan ve insanlardan temizle
- Bilgi için tedarikçiyi çağır
Kaynaklar
- Chlorine safe handling, Gander Workshop NL, 21 March 2007
