Türkiye’de çalışmak isteyen yabancılar çalışmaya başlamadan önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından çalışma izni almak zorundadır. Çalışma Bakanlığına yapılacak çalışma izni başvuruları bir işyeri veya işletme üzerinden yapılmaktadır. Yabancılara istedikleri herhangi bir işyerinde çalışabilmesine imkan veren bir izin sistemi mevcut değildir. Bir yabancı işveren olmaksızın kendi başına çalışma izni başvurusunda bulunamaz. Çalışma izin başvuruları genel anlamda ilgili Türkiye Cumhuriyeti dış temsilciliklerine çalışma vizesi başvurusu yapmaları şeklinde başlar. Ancak Türkiye’de bulunan yabancının geçerliliği devam eden en az 6 ay süreli ikamet izni varsa çalışma izin başvurusu yurtiçi başvuru olarak yapılabilir.
1-Yurtdışı Başvuru Nasıl Yapılır?
Yabancılar çalışma vizesi başvurularını uyruğunda bulunduğu ya da daimi olarak ikamet ettiği ülkedeki T.C. dış temsilciliklerine yapacaklardır. Başvuru sırasında yabancı, iş sözleşmesini, davet mektubunu ve gerekli diğer belgeleri sunacaklardır. Başvurunun kabulü halinde T.C. temsilciliğince verilecek referans numarası Türkiye’de bulunan işverene iletilecektir. İşveren bu referans numarası ile çalışma izni başvurusunda bulunacaktır.
Yabancının dış temsilciliğimize yaptığı başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işverenin online çalışma izin başvurusu yapması gerekmektedir. Online başvuru tamamlanarak çıktısı alınan form işveren yetkilisi ve yabancı şahıs tarafından imzalanacaktır. (Yabancıya imzalatılmasının mümkün olmadığı hallerde her iki tarafın ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin ibrazı yeterli olacaktır.) Başvuru formu ve müracaat için gerekli diğer belgelerin yabancının başvurusunu takip eden 10 işgünü içinde Çalışama Bakanlığına ulaştırılması zorunludur. Belirtilen sürenin aşılması halinde tüm işlemlerin yasal prosedüre uygun olarak tekrar edilmesi gerekecektir.
Dolayısıyla, yurtdışı başvurularında üç temel aşama vardır: yabancının ilgili T.C. dış temsilciliklerine yaptığı çalışma vizesi başvurusu, işverenin online başvurusu ve gerekli belgelerin Bakanlığa sunularak başvurunun gerçekleşmesi.
Çalışma izni onaylanan yabancıların, ön başvuru yaptıkları T.C. dış temsilciliğine müracaat ederek Çalışma Vizesi alarak ülkeye giriş yapmaları gerekmektedir.
Çalışma izninin alınmasını ve yabancı şahsın yurda girişini müteakip sigortalı giriş kaydının yaptırılması zorunludur. Bu işlem için işveren konumundaki şahsın ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğüne başvuru yaparak işyeri kaydı yaptırması ve yabancı şahsın sigortalılığını başlatması gerekmektedir.
2-Yurtiçi Başvuru Nasıl Yapılır?
Türkiye’de ikamet eden ve en az altı ay süreli geçerli ikamet izni olan yabancıların çalışmak üzere anlaşmaya vardığı işverenleri çalışma izni veya çalışma izni uzatma başvurularını internet üzerinden online olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yaparlar.İşverenin söz konusu yabancıyı çalıştırmak üzere ikamet tezkeresi süresi içerisinde online çalışma izin başvurusu yapması gerekmektedir. Online başvuru tamamlandıktan sonra çıktısı alınarak işveren yetkilisi ve yabancı şahıs tarafından imzalanacaktır. (Yabancıya imzalatılmasının mümkün olmadığı hallerde her iki tarafın ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin de başvuru belgeleriyle birlikte Bakanlığımıza ulaştırılması gerekmektedir.) Başvuru formu ve müracaat için gerekli diğer belgelerin online başvurunun tamamlanmasını takiben 6 işgünü içinde Bakanlığımıza ulaştırılması zorunludur. Belirtilen sürenin aşılması halinde yapılan başvuru geçersiz hale geleceği için tüm işlemlerin yasal prosedüre uygun olarak tekrarlanması gerekecektir. Çalışma izninin alınmasını müteakip yabancı şahsın sigortalı giriş kaydının yaptırılması zorunludur. Bu işlem için işveren konumundaki şahsın ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğüne başvuru yaparak işyeri kaydı yaptırması ve yabancı şahsın sigortalılığını başlatması gerekmektedir.
3-Online Başvuru Nasıl Yapılır?
Türkiye’de bulunan işveren ya da temsilcisi adına yetkili gerçek kişiler online başvuruda bulunabilirler. Online (elektronik) ortamda çalışma izin başvurusu yapabilmek için www.turkiye.gov.tr’ye aşağıdaki şekillerde giriş yapılabilmektedir.
a)PTT şubelerinden e-devlet şifresi alınması suretiyle,
b)Cep telefonu veya hattınıza kayıtlı mobil imza ile giriş yapılarak,
c) Elektronik imza kartı veya dijital imza ile giriş yapılarak,
Sisteme ilk kez giren başvuru sahibi, öncelikle Kullanıcı Hesabı açarak işveren kaydını yapacaktır. İşveren bilgileri girildikten sonra hesabının onaylandığı hususunda başvuru sahibince bildirilmiş olan e-posta adresine “…. SSK numarasına sahip işyeri için girmiş olduğunuz kullanıcı hesabınız onaylanmıştır.” şeklinde bir e-mail alınacaktır.İkinci adımda aynı linkten tekrar giriş yapılarak online çalışma izin başvurusuna başlanılacaktır. Bu adımda, çalışma izni talep edilen yabancıya ait bilgiler sisteme girilecektir. Başvuru tamamlandıktan sonraki adımda işyerinin faaliyet konusuna istinaden özel istenilen bilgiler sisteme girilecek, bilahare bunlara ilişkin istenilen belgeler de başvuru sahibince elektronik ortamda (Tarama yöntemiyle) sisteme yüklenecektir.
Online başvurunun sistem tarafından kabulü halinde “Başvuru Tamamla” butonuna basılarak tamamlanıp çıktısı alınarak işveren yetkilisi ve yabancı şahıs tarafından imzalanacaktır. (Yabancıya imzalatılmasının mümkün olmadığı hallerde her iki tarafın ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin ibrazı yeterli olacaktır.)Yurtdışı başvurularında; yabancının Türk temsilciliği’ne yaptığı başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde, yurtiçi başvurularında online başvuruyu takiben 6 işgünü içinde Başvuru formu ve müracaat için gerekli diğer belgelerin yabancının başvurusunu Bakanlığımıza ulaştırılması zorunludur. Belirtilen sürenin aşılması halinde tüm işlemlerin yasal prosedüre uygun olarak tekrarlanması gerekecektir.
Gerekli belgeler ve sözleşme ve dilekçe örnekleri sitede sol sekmelerde yer almaktadır.
4-Çalışma İzni Başvurularının Değerlendirilmesi Nasıl Olur?
Çalışma izin başvurusu Çalışma Bakanlığı tarafından 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu, uygulama Yönetmelikleri ve ilgili diğer mevzuat kapsamında incelenip, ilgili kurumların da görüşleri alınarak değerlendirilir. Başvuru sonucu online ve yazılı olarak bildirilir.
Kaynak: http://www.calismaizni.gov.tr
