İŞİN GÜVENLİĞİNİN TEHLİKEYE DÜŞÜRÜLMESİ
Yazar; Hüseyin KASAY
(h.kasay@hotmail.com)
İlke Kararları
4857 sayılı İş Kanunu’nun 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (ı) alt bendinde, işçinin isteği ile ya da işini ihmal etmesi sonucu işyerindeki işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi hali işverenin haklı fesih nedenleri arasında gösterilmiştir.
İş güvenliği hükümleri, işçi sağlığı ve güvenliğini korumaya yönelik titizlikle uyulması gereken kurallardır. Bu konuda işverenin alması gereken tedbirlerin yanında işçinin de yükümlülükleri vardır. İşçinin kasıtlı bir davranışı ya da görevini savsaması sonucu işin güvenliği yönünden bir tehlike meydana gelmesi durumunda, işveren açısından derhal “haklı nedenle fesih hakkı” ortaya çıkar.
İşçinin bu konuda uyarılması veya hatırlatmada bulunulmasına gerek olmadığı gibi, belli bir zararın oluşması da gerekmez. Aynı bentte belirtilen işçinin otuz günlük ücretinin tutarıyla karşılanamayacak bir zarar vermesi, işin güvenliğini tehlikeye düşürmekten bağımsız bir fesih nedenidir.
Fesih Hakkı
- maddede belirtilen fesih hakkı işverene aittir.
Fesih Hakkını Kullanma Süresi
Fesih nedeni olan eylemden 6 işgünü içerisinde fesih hakkı kullanılmalıdır. Fesih süresi feshe yetkili makama bildiriminden itibaren başlar. 6 günlük sürenin geçirilmesi halinde yapılacak fesih haksız fesih olacaktır.
Fesihte Uyulması Gereken Usul
İşveren bildirim yapmaksızın sözleşmeyi feshedebilir. Herhangi bir fesih ihtarına lüzum yoktur. Fesih yazılı olması geçerlilik değil ispat şartıdır.
İspat Yükü
- maddeden kaynaklı feshin haklı olduğunu ispat yükü işveren üzerindedir. İşveren sözleşmenin feshini gerektiren fesih nedenlerinin bulunduğunu ve bu nedenle sözleşmeyi haklı olarak feshettiğini ispatlamalıdır.
Tutanak tutulması, savunma alınması ve tutanak tanıklarıyla ispat yoluna gidilmesi kolaylık sağlar.
İşin güvenliğinin tehlikeye düşürülmesinde zarar koşulu aranmaz.
Hak Kazanılabilecek Alacaklar
İşveren sözleşmeyi haklı feshetmişse işçi kıdem tazminatına hak kazanamaz. İşveren sözleşmeyi haklı feshettiğinden işçi ihbar tazminatına hak kazanamayacağı gibi işveren de ihbar tazminatı isteyemez.
Feshe bağlı haklardan tüm çalışma süresince kullanılmayan yıllık izin süresine göre hesaplanacak yıllık izin alacağına hak kazanılır. Ödenmeyen alacaklar varsa feshe bağlı olmasa da talep edilir.
Konunun tam anlaşılması açısından Yargıtay Kararlarına kısaca yer verilmiştir.
* Alkollü araç kullanıp işin güvenliğini tehlikeye attığı anlaşılmakta işveren feshi haklıdır. (Yargıtay 9.HD. 2011/31567 E,2013/27843 K.01.11.2013),
* Davacının işin görülmesi sırasında tahsis edilen aracı alkollü kullanması doğruluk ve bağlılıkla bağdaşmaz. (Yargıtay 9.HD. 2010/1393 E,2012/9514 K.22.03.2012),
* Verilen eğitimlere rağmen şoförün emniyet kemeri takmadığı anlaşılmakta işveren feshi haklıdır. (Yargıtay 9.HD. 2009/37034 E,2011/47935 K.12.12.2011),
* Güvenlik kamerası görüntülerini izlemediğinden hırsızlığın engellenemediği anlaşıldığından sözleşme feshi haklıdır. (Yargıtay 9.HD. 201271230 E,2014/6225 K.27.02.2014),
* Güvenlik hizmeti veren bekçinin uyuması veya görev yerini terk etmesi (Yargıtay 9.HD. 4.11.2008 gün 2007/30651 E,2008/30368 K.)
* Yanıcı ve patlayıcı maddelerin bulunduğu yerde yasaklanmış olmasına rağmen sigara içilmesi (Yargıtay 9.HD. 21.12.2009 gün 2009/12861 E,2009/36369 K)
* Uyarıldığı halde tavukçuluk işyerinde hijyen dikkate alınmadan tekrar sigara içmek haklı fesihtir. (9. HD. 2009/47386 E. 2012/6616 K. 01.03.2012)
* Çelik ayakkabı uyarılara rağmen giymediğinden somut olay bakımından iş güvenliğinin tehlikeye düşürdüğünden işveren feshi haklıdır. (9. HD. 2017/5618E. 2017/13712 K. 20.09.2017)
* Aşçı bone ve eldiven takmadığından somut olay bakımından iş güvenliğinin tehlikeye düşürdüğünden işveren feshi haklıdır. (9. HD. 2009/28973 E. 2011/47493 K. 07.12.2011)
* Güvenlik görevlisinin yemek yemek için dışarı çıkması bir kere bile olsa işin güvenliğinin tehlikeye düşürülmesi niteliğinde olduğundan fesih haklıdır. (9. HD. 2009/42783 E. 2012/4557 K. 20.02.2012)
* WC dışında işyeri duvarına yaptığından işveren açısından haklı fesih sebebidir. (9. HD. 2011/44952 E. 2013/31587 K. 02.12.2013)
