TATİLLERDE ÇALIŞMA VE ÜCRET
İş Kanununa tabi işçiler yapılan işin durumuna göre ulusal bayram ve genel tatil günlerinde de çalışabilmektedirler.
İşçilerin tatillerde çalışmalarının yasal dayanağı nedir ve ücretlerini nasıl alacaklardır?
Bu soruya cevap verebilmek için öncelikle ulusal bayram ve genel tatil günlerinin kanuni tanımı yapmak gereklidir bu tanıma da 2429 sayılı Ulusal Bayram Ve Genel Tatiller Hakkında Kanun’dan ulaşılabil söz konusu kanuna göre Ulusal Bayram ve genel tatil günleri şunlardır;
- 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı:28 Ekim 13:00’ten başlayarak 29 Ekim Günü
- 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı Günü
- 19 Mayıs günü Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı Günü
- 30 Ağustos günü Zafer Bayramı Günü
- Ramazan Bayramı; Arefe günü saat 13.00’ten itibaren 3,5 gün
- Kurban Bayramı; Arefe günü saat 13.00’ten itibaren 4,5 gün
- 1 Ocak günü
- 1 Mayıs günü
Söz konusu günler Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.
Yukarıda saydığımız günlerde işçi çalışabilir mi?
Bu sorunun cevabını da 4857 sayılı İş Kanunu’nun 44. Maddesine göre cevaplandırabiliriz;
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.
Yukarıdan da anlaşılacağı gibi ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçinin çalıştırılıp çalıştırılmaması konusunda ilk önce hüküm varsa toplu iş sözleşmesi veya işçi ile yapılan iş sözleşmesine bakılır, hüküm bu günlerde işçinin çalıştırılabilmesi için önceden onayının alınması gereklidir.
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılan işçinin ücreti nasıl ödenir?
Bu sorunun cevabı ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun 47. Maddesinde verilmiştir;
Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.
Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir.
Yukarıdaki metnin ilk fıkrasında 2 durumdan söz edilmektedir;
- Durum Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde işçi çalışmazsa: O günün ücreti bir iş karşılığı olmadan işçiye ödenir çalışmadı diye kesinti yapılmaz.
- Durum Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde işçi çalışırsa: Çalışılan her gün için bir günlük ücret ödenir lafza dikkat edildiğinde sadece çalışma sözcüğü kullanılmıştır buradan da çalışma sayılabilecek herhangi bir iş yaptığında o gün çalıştığı anlaşılmalıdır yani 1 saat bile çalışsa tam gün çalışmış gibi kabul edilip tam gün ilave ücreti ödenir.
- Durum Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde işçi fazla mesai de yaparsa: Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde işçi fazla mesai de yaparsa yaptığı fazla mesai ayrıca 1,5 ile çarpılıp ödenir.
Kanunun 47. Maddesinin 2. Fıkrasında ise yüzde usulü ile çalışılan işlerde işçi çalışamadığı günlerde yüzde alamadığından dolayı Ulusal Bayram ve Genel Tatil günlerinde yüzdesini işverenin karşılayacağı belirtilmiştir.
