Yazar; Hüseyin KASAY
SİGORTA PRİMLERİ VE SAĞLANAN YARDIMLAR
5510 sayılı Kanun tek bir sosyal sigorta primini değil, kapsamına aldığı sigorta kollarına bağlı olarak birden çok prim türünü öngörmüştür. Bunlar; kısa vadeli sigorta primi (İş Kazası, Meslek Hastalığı, Analık, Hastalık) uzun vadeli sigorta primi (Malullük, Yaşlılık, Ölüm), Genel Sağlık Sigortası ve İşsizlik Ödeneğidir. Prim oranları sigorta türlerine göre değişiklik göstermekte olup kural olarak tek oran üzerinden prim kesilmektedir. Sigorta prim oranları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
| 5510 Sayılı Kanunun 4/1 (a) Bendi Kapsamında Olanlar | |||
| Sigorta Kolu | İşveren Payı (%) | Çalışan Payı (%) | Toplam (%) |
| Malullük, Yaşlılık ve Ölüm | 11 | 9 | 20 |
| Kısa Vadeli Sigorta Kolları | 2 | – | 2 |
| Genel Sağlık Sigortası | 7,5 | 5 | 12,5 |
| İşsizlik Sigortası | 2 | 1 | 3 |
| Toplam | 22,5 | 15 | 37,5 |
| * Fiili Hizmet Süresi eklenecek işlerde Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortası Prim Oranı 60, 120 ve 180 gün eklenecek işler için işveren payı %11 yerine sırasıyla 12,12.5 ve 14 olarak uygulanır. | |||
| Sosyal Güvenlik Destek Primi Oranı | |||
| 4/a kapsamındaki Emekliler | İşveren Payı (%) | Çalışan Payı (%) | Toplam (%) |
| 22,5 + 2 | 7,5 | 32 | |
| * %2 lik pay Kısa Vadeli Sigorta Kollarına ait | |||
İşverenler yukarıda belirtilen gerek işçi gerekse işveren prim oranlarını ödemektedirler, peki bu ödenen prim oranlarından ne gibi yardımlar sağlanmaktadır? Aşağıda Bu Sigorta Kollarından Sağlanan Yardımlar Yer Almaktadır.
- Kısa Vadeli Sigorta Kolları
1.1. İş Kazası ve Meslek Hastalığı
– Geçici olarak iş göremediği sürelerde kendisine günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi,
– Sigortalı sürekli iş göremez halde ise sürekli iş göremezlik geliri bağlanması,
– Hak sahiplerine sigortalının ölümü halinde ölüm geliri bağlanması,
– Sigortalının ölümü nedeniyle kendisine gelir bağlanmış olan ancak evlenmeleri nedeniyle gelirin kesilmesi gereken kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi,
– İş kazası veya meslek hastalığı sonucu veya sürekli iş göremezlik geliri, malullük, vazife malullüğü veya yaşlılık aylığı almakta iken ölen sigortalının hak sahiplerine cenaze ödeneği ödenmesi.
– İşçiye genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımı sağlanması.
1.2. Analık
– Geçici olarak iş göremediği sürelerde kendisine günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi,
– Analık sigortasından sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması nedeniyle sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilmesi,
– İşçiye genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımı sağlanması.
1.3. Hastalık
– Geçici olarak iş göremediği sürelerde kendisine günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi,
– İşçiye genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımı sağlanması.
- Uzun Vadeli Sigorta Kolları
2.1. Yaşlılık
Yaşlılık sigortasından sağlanan yardımlar, yaşlılık aylığı bağlanması ve yaşlılık toptan ödemesi yapılmasıdır.
2.2. Malullük
Bu sigorta kolundan sağlanan tek yardım, malullük aylığı bağlanmasıdır.
2.3. Ölüm
– Ölüm aylığı bağlanması,
– Ölüm toptan ödemesi yapılması,
– Aylık almakta olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi,
– Cenaze ödeneği verilmesi.
– Kurumda ölüm aylığı almakta olanlar herhangi bir prim ödeme yükümü olmaksızın ve ayrıca genel sağlık sigortalısı olarak tescile gerek kalmaksızın genel sağlık sigortalısı sayılırlar.
– Sosyal yardım zammı ödenmesi.
- İşsizlik Ödeneği
3.1. İşsizlik Ödeneği verilmesi,
3.2. Geçici İşsizlik halinde işçilere kısa çalışma ödeneği verilmesi,
3.3. Ücret Garanti Fonundan Ücret Ödemesi yapılması,
3.4. İş bulma ve mesleki eğitim yardımı sağlanması.
- Genel Sağlık Sigortası
Kişilerin sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların finansmanını sağlar.
