ENGELLİ ÜCRETLİ VEYA BAKMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUĞU ENGELLİ KİŞİ BULUNAN ÜCRETLİLERDE ENGELLİ İNDİRİMİ
Yazar; Hüseyin KASAY
- Engellı̇lı̇k İndı̇rı̇mı̇ Nedir?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 31. maddesine göre; çalışma gücünün asgari % 80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece engelli, asgari % 60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece engelli, asgari %40’ını kaybetmiş bulunanlar ise üçüncü derece engelli sayılmaktadır. Buna göre, engellilik indirimi, çalışma gücü kaybı olanların ücret ve/veya kazançlarına, girecekleri derecelere göre belirlenen miktarda indirimin uygulanmasıdır.
2. Hangi Raporlar Engellilik İndiriminde Geçerlidir?
Yetkili hastanelerce düzenlenen ve Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilerek çalışma gücünün asgari %40’ını kaybetmiş olduğu karara bağlanan engelli sağlık kurulu raporları, vergi indirimi uygulamasında dikkate alınmaktadır.
- Engellilik İndiriminden Hangi Tarihlerden İtibaren Yararlanılır?
Vergi dairesi başkanlıkları veya defterdarlıklarca yetkili hastaneye sevk edilmeleri sonucu alınan raporların Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilmesi sonucu engellilik indiriminden yararlandırılması gerektiği kararlaştırılanlar, rapor tarihinden itibaren engellilik indiriminden yararlandırılmaktadırlar. Evvelce almış oldukları mevcut raporları ile başvuruda bulunanlar da, raporlarının Merkez Sağlık Kurulunca değerlendirilmesi sonucu engellilik indiriminden yararlandırılması gerektiği kararlaştırılanların başvuru tarihinden itibaren engellilik indiriminden yararlandırılmaları cihetine gidilmektedir.
- Kimler Engellilik İndiriminden Yararlanır?
Gelir Vergisi Kanununa göre engellilik indirimi uygulamasından;
- Engelli ücretli,
- Bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan ücretli,
- Engelli serbest meslek erbabı,
- Bakmakla yükümlü olduğu engelli kişi bulunan serbest meslek erbabı,
- Basit usulde vergilendirilen engelliler,
yararlanacaktır.
- Engellı̇lı̇k İndı̇rı̇mı̇ Tutarları Ne Kadardır?
Engelli sayılanların çalışma gücü kayıp oranlarına göre belirlenen dereceler itibariyle tespit edilen aylık engellilik indirimi tutarları 2019 yılı için aşağıdaki gibidir.
|
|
||
|
|
||
|
|
Engellı̇lı̇k İndı̇rı̇mı̇nden Yararlanmak İçı̇n Yapılması Gerekenler Nelerdir?
Engellilik indiriminden yararlanmak isteyen engelliler aşağıdaki belgelerle birlikte Vergi Dairesi Başkanlığı olan illerde ilgili Grup Müdürlüğüne, Vergi Dairesi Başkanlığı olmayan illerde ise Defterdarlıklara (Gelir Müdürlüğüne), Bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Vergi Dairesi bulunmayan ilçelerde ise Mal Müdürlüklerine bir dilekçe ile başvuracaklardır.
Engelli Hizmet Erbabı İçin:
- Müracaat formu – Dilekçe
- Çalıştığı işyerinden çalıştığına dair işveren tarafından imzalanıp kaşelenmiş yazı
- T.C. Kimlik Numarasını içerir nüfus cüzdanı fotokopisi
- İlgili yönetmeliğe uygun Sağlık Kurulu Raporu olanlar için rapor aslı veya noter tasdikli örneği ya da raporu düzenlemiş olan hastanece tasdikli örneği
Hizmet Erbabının Bakmakla Yükümlü Olduğu Engelli Kişiler İçin:
- Müracaat formu – Dilekçe
- Çalıştığı işyerinden çalıştığına dair işveren tarafından imzalanıp kaşelenmiş yazı
- Bakmakla yükümlü kişinin ve engelli kişinin T.C. Kimlik Numarasını içerir nüfus cüzdanı fotokopisi
- Bakmakla yükümlü olduğuna dair belge
İlgili yönetmeliğe uygun Sağlık Kurulu Raporu olanlar için rapor aslı veya noter tasdikli örneği ya da raporu düzenlemiş olan hastanece tasdikli örneği
- Başvuru Üzerı̇ne Gelı̇r İdaresı̇ Başkanlığı Ne Yapmaktadır?
Engellilerin çalışma gücü kayıp oranları, Merkez Sağlık Kurulunca, Gelir Vergisi Kanununa ve bu Kanun gereğince hazırlanan Yönetmeliğe göre belirlenmektedir. Engelli vatandaşların hastanelerden aldıkları ve ilgili müdürlükler vasıtasıyla Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilen raporları Merkez Sağlık Kurulunca “Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” ve eki cetvellere göre incelenir. Merkez Sağlık Kurulunca tespit edilen çalışma gücü kayıp oranlarına göre belirlenen engellilik dereceleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından engellinin başvurduğu Vergi Dairesi Başkanlığına veya Defterdarlığa bildirilir. Bu birimler tarafından da başvuru sahibine sonuç tebliğ edilir.
- Engellilik İndiriminden Faydalanan Hizmet Erbabı Asgari Geçim İndiriminden Nasıl Yararlanır?
Engellilik indiriminden yararlanan bir ücretlinin aylık gelir vergisi matrahı hesaplanırken engellilik indirimi mahsup edilecek ve engellilik indiriminin mahsubundan sonra kalan gelir vergisi matrahı üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarından da yıllık asgari geçim indirimi tutarının 1/12’si mahsup edilecektir. Mahsup edilecek tutar, kalan gelir vergisi tutarını aşamayacak ve mahsup edilemeyen asgari geçim indirimi tutarı sonraki dönemlerde de değerlendirilmeyecektir.
Sayın Hüseyin KASAY
Öncelikle merhaba. Geçen yıl benim %51 engelli raporumla Vergi Dairesine müracaat ettim. Bu belirtilen rakamın çok altında bir vergi indirimi gerçekleşti. 2018 de aylık 44 TL vergi indirimi yapıldı. Bu belirtilen rakamı sonra 1/15 ile çarpıyorlardı sanki. Yanlış hatırlamıyorsam. Yani belirtilen rakamın çok altında oluyor vergi indirimi. Bunun nedenini merak ediyorum. Bilgilendirirseniz çok sevinirim.
Saygılarımla
Engelli indirimini sakatlık oranı, ücret, asgari geçim indirim tutarı (eşinizin çalışıp çalışmaması, çocuk sayısı vb.) ve vergi dilimi oranları etkilemektedir. 3. Derece engelli durumunda ücretinizde yaklaşık olarak 40,00 TL fark edecektir. Örnek üzerinden engelli indirimi dâhil ve dahil olmayan şekilde açıklama yaparsak daha sağlıklı olacak.
Örnek: 2018 yılında asgari ücret üzerinden (2.029,50 TL) hesaplama yapıldığında, 3 derece engelli (240,00 TL), eşi çalışmayan 2 çocuklu bir kişi için (197,88 TL), vergi diliminde %15 olduğunu varsayarsak;
2029,50 – 1725,07 (Vergi Matrahı) – 240,00 (Engelli İndirimi) = 1485,07 TL (Engelli İndiriminden sonra Vergi Matrahı) x %15 (Vergi Dilimi) = 222,76 TL – 197,88 (AGİ) = 24,88 TL (Ödenecek Gelir Vergisi)
2029,50 – 1725,07 (Vergi Matrahı) x %15 (Vergi Dilimi) = 258,76 TL – 197,88 (AGİ) = 60,88 TL (Ödenecek Gelir Vergisi)
Sevgili okurum görüleceği üzere 36,00 TL avantaj sağlamıştır. Daha öncede belirttiğim üzere sakatlık oranı, ücret, asgari geçim indirim tutarı ve vergi dilimi oranları engellilik indirimini etkilemektedir. 3 derece engelli indiriminde 44 TL olması normaldir. 1/15 ile çarpılıyordu şeklinde hatırlamanız ise vergi dilimi ile ilgilidir. (%15, %20, %27 ve %35)
CEVAPLAYAN: Hüseyin KASAY