Yazar;Yüzgül YILDIRIM (Vergi Müfettişi)
yuzgulbalay@hotmail.com
Tüketicilerin satın aldıkları malları çeşitli nedenlerle geri vererek bedelini almaları veya başka bir mal ile değiştirmeleri kısacası satın alınan ürünün iadesi için, ürüne ilişkin fiş veya faturanın ibrazının herhangi bir mevzuat düzenlemesine göre zorunlu olup olmadığı hususu araştırılmış olup siz değerli okuyucularımızla aşağıdaki mevzuat bilgileri paylaşılmıştır.
Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği
I- Mükellefiyet
- Verginin Konusu İle İlgili Çeşitli Hususlar
…..
“1.1. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Kapsamındaki Satışlar
11.1. Satılan Malın İade Edilmesi, Başka Bir Mal ile Değiştirilmesi, Ödenen Bedelin İade Edilmesi, Değer Kaybının Bedelden İndirilmesi
3065 sayılı Kanunun(8/2)nci maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun[5] kapsamında, ödenen KDV’nin iadesi konusunda aşağıdaki şekilde işlem yapılır.
Tüketiciler tarafından malların iade edilip bedellerinin geri verilmesinin istendiği durumlarda, satıcı tarafından ödenen bedellerin KDV dahil tutarları tüketiciye iade edilir. Satıcılar işlemlerinin düzeltilmesi için iade edilen mal nedeniyle gider makbuzu düzenler ve tüketiciden iade edilen mala ait fatura ve benzeri belgeyi bu makbuz ekinde geri alırlar. Gider makbuzunda iade edilen malın KDV’si satış bedelinden ayrı gösterilir ve bu miktar indirim konusu yapılmak suretiyle işlem düzeltilir.
İade edilen mala ait fatura veya benzeri belgenin fiili imkânsızlıklar nedeniyle ibraz edilemediği durumlarda, aynı şekilde üzerine alış belgesinin ibraz edilemediği açıkça belirtilmek suretiyle gider makbuzu düzenlenmesi mümkündür.
İade edilen malın yerine aynı veya başka bir malın verildiği durumlarda ise, satıcı tarafından yukarıda sözü edilen işlemlerin yanı sıra bu defa verilen yeni mal için fatura ve benzeri belge düzenleneceği tabiidir. Dolayısıyla iade edilen malların yerine verilen yeni malların değerleri dikkate alınarak belge düzenleneceğinden, iade edilen mallar ile yeni verilen mallar arasında değer farkının olup olmaması düzeltme işlemini etkilemez.”
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI ÖZELGE
TARİH:28.09.2011
SAYI:B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.35-1652
KONU:Mal iadesinde faturanın ibraz edilmemesi hk.
“Tüketicilerin satın alıp çeşitli nedenlerle iade ettiği malların bedelinin iade edilmesi yada başka bir malla değiştirilmesinin talep edildiği durumlarda, gider pusulasının düzenlendiği ve mal satışında düzenlenen fatura veya perakende satış fişinin geri alındığı belirtilerek, fatura veya perakende satış fişinin ibraz edilemediği durumlarda yapılması gereken uygulama hakkında görüş sorulmaktadır.
Tüketiciler tarafından malların iade edilip bedellerinin geri verilmesinin istendiği durumlarda, satıcı tarafından ödenen bedellerin KDV dahil tutarları tüketiciye iade edilecektir. Satıcılar işlemlerinin düzeltilmesi için iade edilen mal nedeniyle gider makbuzu düzenleyecekler ve tüketiciden iade edilen mala ait fatura ve benzeri belgeyi bu makbuz ekinde geri alacaklardır. Gider makbuzunda iade edilen malın KDV si satış bedelinden ayrı gösterilecek ve bu miktar indirim konusu yapılmak suretiyle işlem düzeltilecektir.
İade edilen malın yerine aynı veya başka bir malın verildiği durumlarda ise, satıcı tarafından yukarıda sözü edilen işlemlerin yanı sıra bu defa verilen yeni mal için fatura ve benzeri belge düzenleneceği tabiidir. Dolayısıyla, iade edilen malların yerine verilen yeni malların değerleri dikkate alınarak belge düzenleneceğinden, iade edilen mallar ile yeni verilen mallar arasında değer farkının olup olmaması düzeltme işlemini etkilemeyecektir.
Buna göre, Şirketinizin sattığı malların tüketiciler tarafından iade edilmesi halinde, Şirketinizce gider makbuzu düzenlenecek ve tüketiciden iade edilen mala ait fatura ve benzeri belge bu makbuz ekinde geri alınacaktır. Gider makbuzunda, iade edilen malın KDV si satış bedelinden ayrı gösterilmek suretiyle bu tutar indirim konusu yapılarak işlem düzeltilecektir.
Diğer taraftan, iade edilen mala ait fatura veya benzeri belgenin fiili imkansızlıklar nedeniyle ibraz edilemediği durumlarda ise aynı şekilde gider makbuzu düzenlenecek ve makbuz üzerine alış belgesinin ibraz edilemediği açıkça belirtilecektir.”
Yukarıda yer alan yasal mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere satın alınan bir malın fatura ve benzeri belgenin tüketici tarafından ibraz edilemediği (kaybedildiği vb) durumlarda o mala ait yasal hakların kaybedilmediği yasalardan kaynaklı hak edilen her türlü iade, değişim, tamirat vb hakların korunduğu kanaati oluşmuştur.
